Kategoria: Organy fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna, jako instytucja mająca na celu wspieranie swoich beneficjentów, funkcjonuje w oparciu o konkretne przepisy i struktury zarządzania. Warto zrozumieć, że zarząd odgrywa kluczową rolę w codziennej działalności fundacji, dbając o realizację celów statutowych oraz zapewnienie stabilności finansowej.

Zadania zarządu

Do zadań zarządu należy przede wszystkim prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej przed instytucjami zewnętrznymi. Jest on odpowiedzialny za skuteczną realizację celów statutowych oraz podejmowanie działań mających na celu zapewnienie płynności finansowej organizacji. Kluczowym aspektem jest także tworzenie, prowadzenie i aktualizowanie listy beneficjentów zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami określonymi w statucie fundacji. Dodatkowo zarząd zobowiązany jest do informowania beneficjentów o przysługujących im świadczeniach oraz do zapewnienia ich realizacji.

Lojalność i poufność zarządu

Członkowie zarządu muszą działać z należytą starannością oraz lojalnością wobec fundacji rodzinnej. Mają także obowiązek zachowania poufności w zakresie informacji uzyskanych w związku z ich funkcją, szczególnie jeśli chodzi o dane osobowe beneficjentów. Tajemnica fundacji obejmuje również informacje o kierunku inwestowania czy organizacyjne, które posiadają wartość gospodarczą.

Skład zarządu

Zarząd może składać się z jednego lub większej liczby członków. Osoby powoływane do pełnienia funkcji członka zarządu muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych i nie mogą być skazane za określone przestępstwa. Powołania i odwołania członków zarządu dokonuje fundator, a w razie jego śmierci rada nadzorcza. W przypadku braku tych dwóch podmiotów prawo to spada na zgromadzenie beneficjentów. Warto zaznaczyć, że członkiem zarządu może być również  fundator  lub  beneficjent. Ponadto członek zarządu musi pisemnie wyrazić zgodę na pełnienie funkcji oraz wolę kandydowania.

Kadencja i odwoływanie członków zarządu

Członkowie zarządu są powoływani na trzyletnią kadencję, chyba że statut stanowi inaczej. Mogą być odwołani w każdym czasie, jednakże odwołanie może nastąpić tylko z ważnych powodów, co może być określone w statucie fundacji. Członek zarządu może również w każdej chwili zrezygnować z pełnionej funkcji, stosując odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.

Świadczenia dla członków zarządu

Członkowie zarządu mogą otrzymywać wynagrodzenie za swoją pracę, jednakże jeśli nie jest ono określone, pełnią swoje funkcje bez wynagrodzenia. Oprócz wynagrodzenia przysługuje im także zwrot kosztów związanych z udziałem w pracach zarządu.

Zarząd wieloosobowy

W przypadku zarządu wieloosobowego, wszyscy członkowie są uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw fundacji, a prawo do reprezentowania fundacji rodzinnej przysługuje każdemu z nich. Zarząd może być reprezentowany przez dwóch członków działających łącznie. Prawo członka zarządu do reprezentowania fundacji rodzinnej dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych i nie można go ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.

Podsumowanie

Zarząd fundacji rodzinnej pełni kluczową funkcję w zarządzaniu jej sprawami oraz realizacji celów statutowych. Jego członkowie muszą działać z należytą starannością, dbając o interesy beneficjentów i przestrzegając obowiązujących przepisów oraz zasad poufności. Dzięki odpowiedniej strukturze i działaniom zarządu fundacja może efektywnie działać na rzecz swojej społeczności i osiągać wyznaczone cele.

Fundacja rodzinna nie jest spółką prawa handlowego, ale modelowo (konstrukcyjnie) jest do niej zbliżona. W związku z tym, analogicznie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzeniem jej spraw i jej reprezentacją zajmuje się zarząd, w skład którego wchodzić mogą sami beneficjenci (odpowiednicy wspólników) lub osoby trzecie. Każde z tych rozwiązań ma swoje wady i zalety.

Rodzinny model prowadzenia spraw fundacji

Beneficjentami fundacji rodzinnej będą często członkowie najbliższej rodziny fundatora (np. jego dzieci oraz wnuki). W związku z tym model prowadzenia spraw fundacji przez zarząd składający się z tych beneficjentów można roboczo nazwać rodzinnym.

Rodzinny model prowadzenia spraw sprawdzi się szczególnie w przypadku biznesu, w prowadzenie którego już zaangażowani są wszyscy lub większość członków rodziny fundatora. Takie zaangażowanie beneficjentów, z logicznego punktu widzenia, będzie najlepszą metodą przekazania rodzinnych spraw w ich ręce. Jednocześnie, takie rozwiązanie nie pozbawi fundatora prawa kontroli, ponieważ to on będzie decydował o składzie zarządu oraz o zasadach jego funkcjonowania. Dodatkowo, będzie mu przysługiwało prawo kierowania do zarządu uwag, opinii lub zaleceń dotyczących działalności fundacji.

Omawiane rozwiązanie nie będzie jednak wskazane w przypadku biznesu, w który członkowie najbliższej rodziny nie angażują się. Powierzenie spraw fundacji rodzinnej w ręce takich członków zarządu (beneficjentów) nie wpłynie pozytywnie na jej funkcjonowanie, ponieważ będą to często osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji oraz doświadczenia do pełnienia wskazanej funkcji.

Zarząd składający się z osób trzecich

Zarządem profesjonalnym możemy natomiast nazwać organ fundacji rodzinnej składający się z osób trzecich, będących specjalistami w danej dziedzinie. Mogą to więc być np. eksperci z zakresu obrotu nieruchomościami lub papierami wartościowymi, którzy wchodzą w skład zarządu fundacji rodzinnej zajmującej się odpowiednio najmem nieruchomości lub obrotem papierami wartościowymi stanowiącymi jej majątek. Taki skład osobowy zarządu będzie gwarantem profesjonalnego prowadzenia spraw fundacji oraz z pewnością usprawni jej funkcjonowanie.

Zarząd składający się z osób trzecich będzie dobrym rozwiązaniem w przypadku fundacji rodzinnej, której beneficjenci, poza uczestnictwem w rodzinnym biznesie, prowadzą również własne działalności gospodarcze lub też z innego powodu nie angażują się w sprawy fundacji. Taki model będzie również doskonałym rozwiązaniem, w przypadku małoletnich beneficjentów, którzy z racji niepełnoletności oraz niepełnej zdolności do czynności prawnych nie będą mogli wejść w skład zarządu. W takiej sytuacji odpowiednie dobranie profesjonalistów do danego rodzaju aktywności fundacji zapewni jej działanie i zabezpieczy interesy beneficjentów. Dodatkowo, podobnie jak w przypadku zarządu rodzinnego, fundator nadal będzie miał możliwość wpływania na jego funkcjonowanie np. poprzez  kierowanie do niego uwag, opinii lub zaleceń dotyczących działalności fundacji

Wadą omawianego rozwiązania będzie jednak całkowite oderwanie beneficjentów – członków najbliższej rodziny –  od bieżącego prowadzenia spraw fundacji rodzinnej. Nie będzie to więc pożądane rozwiązanie, gdy celem fundatora jest właśnie zaangażowanie i wprowadzenie następców w prowadzenie rodzinnego biznesu.

Podsumowanie

Wskazany wyżej podział na zarząd rodzinny i profesjonalny ma walor umowny oraz charakter niedoskonały. Łatwo sobie bowiem wyobrazić zarząd fundacji rodzinnej o charakterze mieszanym, w skład którego obok beneficjentów – członków rodziny wchodzą również profesjonaliści – osoby trzecie albo w którym zasiadają członkowie najbliższej rodziny fundatora będący jednocześnie specjalistami w danej dziedzinie.

Zadanie przedstawionego podziału jest jednak inne. Ma on na celu zobrazowanie jak różne mogą być potrzeby i cele danej fundacji rodzinnej w zakresie prowadzenia jej spraw. Nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o lepszy model zarządu, ponieważ każdorazowo będzie to zależne od indywidualnej sytuacji fundatora i jego rodziny oraz celu danej fu