Co to jest fundacja rodzinna?
Międzypokoleniowe zarządzanie firmowym majątkiem to niełatwe zadanie. Mając to na uwadze, polski ustawodawca, wzorem rozwiązań obowiązujących w innych państwach, zdecydował się na przyjęcie ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej. Na mocy wspomnianego aktu prawnego umożliwione zostało stworzenie instytucji, która zajmuje się wspieraniem przedsiębiorców w planowaniu oraz przeprowadzaniu sukcesji. Warto dowiedzieć się więcej na temat zasad prowadzenia tego podmiotu, możliwości podejmowania przez niego wszelkiego rodzaju aktywności, a także uprawnień przysługującym osobom ustanowionym beneficjentem fundacji.
Czym zajmuje się fundacja rodzinna?
Odpowiadając na pytanie, czym zajmuje się fundacja rodzinna sięgnąć należy do przepisów ustawy. Podmioty takie, zakłada się przede wszystkim w celu gromadzenia i zarządzania majątkiem przekazanym przez fundatora. Prowadzenie fundacji pozwala na skuteczną ochronę kapitału przed niekorzystnym przebiegiem procesów sukcesyjnych. Aktywność tej instytucji służy także zabezpieczeniu majątku na rzecz konkretnych beneficjentów. Dzięki temu wspomniane osoby mogą liczyć na uzyskanie środków finansowych w określonej wysokości, przeznaczonych na określone potrzeby, takie jak bieżące utrzymanie czy też edukacja.
Zgodnie z przewidzianymi ustawą przepisami, prowadzenie fundacji rodzinnej powinno odbywać się w ściśle określony sposób. Podmiot ten – choć wyróżnia się zbliżoną do spółek kapitałowych konstrukcją – dysponuje ograniczonymi kompetencjami w zakresie podejmowania działalności gospodarczej. Jego aktywność w tym aspekcie zwykle sprowadza się do kilku ściśle określonych obszarów, m.in. może zajmować się udzielaniem pożyczek beneficjentom, wynajmem swoich nieruchomości, czy też działalnością w zakresie gospodarki leśnej.
Członkowie rodziny w fundacji rodzinnej
Kluczową rolę w fundacji odgrywają jej fundatorzy. Decydują oni o utworzeniu instytucji oraz wniesieniu do niej majątku. Zajmują się także prowadzeniem nadzoru nad działalnością podmiotu poprzez wydawanie uwag, opinii czy też zaleceń a także określają w statucie kierunki aktywności fundacji.
Beneficjentami fundacji rodzinnych mogą być przede wszystkim osoby fizyczne, w praktyce są to najczęściej najbliżsi członkowie rodziny fundatora. Fundacje nierzadko zajmują się także udzielaniem szeroko rozumianego wsparcia materialnego osobom niespokrewnionym z fundatorami, jednakże wypłaty środków na rzecz takich podmiotów są zdecydowanie mniej korzystne podatkowo niż te dokonywane na rzecz beneficjentów z kręgu osób blisko spokrewnionych.
Jako beneficjent fundacji rodzinnej może występować ponadto określona organizacja pozarządowa, w której zakresie aktywności mieści się prowadzenie działalności pożytku publicznego.
Ustawa o fundacji rodzinnej i jej charakter prawny
Prace legislacyjne nad uregulowaniem kwestii sukcesji w przedsiębiorstwach trwały kilka lat. Wreszcie zostały one zakończone przyjęciem ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej. Po okresie vacatio legis, wskazane przepisy zaczęły obowiązywać od dnia 22 maja 2023 roku. Zawarte we wspomnianym akcie prawnym regulacje pozwalają na elastyczne ukształtowanie reguł prowadzenia fundacji i ustalenie zakresu podejmowanych przez nią aktywności. Wskazują, czym powinna zajmować się taka instytucja oraz kto może zyskać status jej beneficjenta. Na mocy wskazanych przepisów, majątek fundatorów podlega szczególnej ochronie. Dzięki temu znacząco zmniejsza się ryzyko jego utraty czy też zbytniego rozdrobnienia przez przyszłe pokolenia.
Aktywność fundacji rodzinnej może zostać zainicjowana na dwa sposoby. Jeżeli podmiot taki powstaje za życia fundatora, wówczas powoływany jest na mocy aktu założycielskiego. W przypadku instytucji stworzonych po jego śmierci prowadzenie fundacji odbywa się na podstawie wytycznych zawartych w testamencie.